Η Θεσσαλονίκη μέσα στο χρόνο | Το Συντριβάνι

Στην συμβολή των οδών Εθνικής Αμύνης και Εγνατίας βρίσκεται, ένα ιστορικής σημασίας κατασκεύασμα για την Θεσσαλονίκη.Το συντριβάνι χτίστηκε το 1889 μετά την κατεδάφιση των ανατολικών βυζαντινών τειχών τα οποία βρίσκονταν στην οδό Εθνικής Αμύνης και ήταν δώρο του σουλτάνου Αβδούλ Χαμήτ προς τους Θεσσαλονικείς. 

Κατασκευάσθηκε στα πλαίσια έργων εξωραϊσμού της πόλης. Ο Βαφόπουλος Γ.Θ. στο βιβλίο του "Το Παραμύθι της Θεσσαλονίκης", εκδ Παρατηρητής 1992 γράφει για τα λαμπρά εγαίνια του τα εξής "Όταν είχαν γίνει τα εγκαίνια του "Συντριβανιού", οι Τούρκοι, αντί για νερό, είχαν διοχετεύσει χρωματισμένο σερμπέτι κι όλος ο κόσμος έτρεχε να πιει το γλυκό εκείνο υγρό, παίρνοντάς το μέσα σε μπρούτζινα τάσια."

Πλατεία Συντριβανίου 1909

Το συντριβάνι δεν ήταν απλά ένα διακοσμητικό στοιχείο αλλά είχε και χρηστική διάσταση προσέφερε νερό στους περιπατητές και τα ζώα τους. Με την πάροδο τον χρόνων την δεκαετία του 1950 το συντριβάνι στερεύει έτσι χωρίς λόγο ύπαρξης καθότι ιππήλατες άμαξες και τραμ έχουν περάσει στην ιστορία η Λευκή κρήνη ξηλώνεται γιατί εμποδίζει στην κατασκευή έργων περιμετρικά της περιοχής. Επανατοποθετείται το 1977 από τον δήμο Θεσσαλονίκης όχι ακριβώς στην αρχική του θέση αλλά αρκετά κοντά σ΄αυτήν, κατά την αναστήλωση χρησιμοποιούνται πρωτότυπα κομμάτια μάρμαρου που βρέθηκαν σε εργοτάξιο του δήμου Θεσσαλονίκης και νέα πιστά αντίγραφα ώστε να πάρει ξανά την σημερινή μορφή του.

Ως Λεωφόρος Βασιλέως Κωνσταντίνου αναφέρεται η Εθν. Αμύνης ονομάζοταν έτσι τιμητικά προς τον Β. Κωνσταντίνο μετά την απελευθέρωση της πόλης το 1913 πριν πάρει την σημερινή ονομασία της.

Μόλις τρία χρόνια πριν το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ) χαρακτήρισε το συντριβάνι μνημείο, καθώς πρόκειται για αξιόλογο δείγμα αστικού εξοπλισμού της Θεσσαλονίκης ως τα τέλη του 19ου αιώνα με πολεοδομική και ιστορική σημασία, αποτελεί τεκμήριο της πολεοδομικής εξέλιξης της πόλης κατά τα όψιμα χρόνια της οθωμανικής περιόδου και θεωρείται τοπόσημο για τους κατοίκους.

 

Επιμέλεια: Δημήτρης Χάϊδας