Η διαλεκτική των μεταρρυθμίσεων

Έπειτα από πλήθος αλλαγών ή μάλλον αναταράξεων η κυβέρνηση Σύριζα κομίζει τώρα μια ριζική αλλαγή στο εκπαιδευτικό σύστημα σε όλες τις βαθμίδες της.

Ξεκινώντας λοιπόν από «κάτω προς τα πάνω» κατά τα λεγόμενα του κυρίου Φίλη, παρακάτω αναφέρονται κάποιοι από τους βασικούς άξονες της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης που ο υπουργός παιδείας ανακοίνωσε.

Αρχικά ειπώθηκε ότι σχεδιάζεται υποχρεωτική διετής νηπιακή εκπαίδευση, η εν λόγω αλλαγή είναι πολύ θετική καθότι το νηπιαγωγείο είναι μια παραμελημένη βαθμίδα εκπαίδευσης και από πολλούς εκλαμβάνεται ως χώρος φύλαξης. Αντίθετα το νηπιαγωγείο είναι ένα σημαντικό στάδιο προετοιμασίας για το δημοτικό αρκεί κάποιος να σκεφθεί ότι εκεί τα παιδιά μαθαίνουν την πρώτη μορφή γραφής και αναπτύσσουν αυτό που λέμε λεπτή κινητικότητα. Ακολούθως αξιοσημείωτη είναι η εξαγγελία για την δημιουργία ενός δικτύου πρότυπων δράσεων με στόχο την ολοήμερη εβδομαδιαία λειτουργία του σχολείου. Αδιαμφισβήτητα είναι θετική  ως ιδέα στο άκουσμα της όμως πρέπει να δοθεί η δέουσα προσοχή ως προς το περιεχόμενο των δραστηριοτήτων. Δηλαδή θα πρέπει στο πλαίσιο αυτών δραστηριοτήτων τα παιδιά να μπορούν να τελειώνουν δουλειά που πιθανώς θα έχουν για το σπίτι και να μην υπερφορτώνονται με άλλες δραστηριότητες. Σε άλλη περίπτωση τα παιδιά θα αποχωρούν από το σχολείο και θα είναι εξαντλημένα μη μπορώντας να ανταποκριθούν στην προετοιμασία της επόμενης ημέρας.

Σχετικά με την δευτεροβάθμια  εκπαίδευση ειπώθηκε ότι θα γίνει αποδέσμευση του λυκείου από την διαδικασία των πανελλαδικών. Σαφώς το λύκειο τα τελευταία χρόνια έχει μετατραπεί σε κέντρο εξέτασης υποψηφίων φοιτητών ή σπουδαστών χωρίς κάποιο άλλο ιδιαίτερο ρόλο στην εκπαιδευτική ολοκλήρωση του μαθητή. Παραταύτα η αλλαγή του τρόπου εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι σοβαρή υπόθεση γιατί μπορεί οι πανελλαδικές να είναι αντιπαιδαγωγικές αλλά διασφαλίζουν την αδιάβλητη και αξιοκρατική εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση για κάθε μαθητή.

Ακόμη ένα βασικό κομμάτι της ελληνικής εκπαίδευσης για το οποίο δεν έχει ειπωθεί κάτι επίσημο ως προς το τι θα γίνει στα πλαίσια της μεταρρύθμισης είναι τα Αναλυτικά Προγράμματα. Τα Αναλυτικά Προγράμματα μπορούν συνοπτικά να οριστούν ως Εκπαιδευτικά Προγράμματα. Πρόκειται για τα προγράμματα που ορίζουν ανά βαθμίδα εκπαίδευσης τα γνωστικά αντικείμενα και τα συνδέουν με τα μαθήματα που διδάσκονται στο σχολείο. Ακόμη σ΄ αυτά ορίζονται οι ώρες διδασκαλίας ,η διδακτέα ύλη, οι στόχοι που επιτυγχάνονται μέσω της διδασκαλίας και άλλες συναφείς διαδικασίες. Σχετικά με τα προαναφερθέντα η επιτροπή του υπουργείου και ο υπουργός δεν έχουν εκφράσει κάποια ξεκάθαρη πρόταση, θεωρώ λοιπόν ως φοιτητής παιδαγωγικού ότι όταν κάποιος διαμηνύει μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση έχει και ένα σαφή σχεδιασμό σχετικά με τα Αναλυτικά Προγράμματα τις αλλαγές σ΄αυτά και τον ρόλου τους για κάθε εκπαιδευτική βαθμίδα. Αλλιώς η μεταρρύθμιση είναι ανώφελη γιατί δεν ταράζει επί της ουσίας τα νερά της εκπαίδευσης, γιατί το μόνο που αλλάζει είναι την κατανομή των διδακτέων ωρών στους διδάσκοντες με σκοπό την μείωση των διοριστέων. 

Τέλος, επιβεβαίωση των όσων προαναφέρθηκαν αποτελεί τ' ότι εάν κάποιος ανατρέξει στις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις που έγιναν στην χώρα μας από το 1974 εώς και σήμερα, σ' όλες τις περιπτώσεις πέρα από τις μικροαλλαγές στα ονόματα των εκπαιδευτικών βαθμίδων του Λυκείου και την αναδιάταξη των προγραμμάτων ειδικότητας στα τεχνικά Λύκεια δεν έγινε κάτι επί της ουσίας. Τα Αναλυτικά προγράμματα έμειναν ανέπαφα να ορίζουν επακριβώς κάθε κίνηση του εκπαιδευτικού ως προς το περιεχόμενο διδασκαλίας αλλά και τις ώρες. Επομένως, μπορεί να χαρακτηριστεί το εγχείρημα αυτό εκπαιδευτική μεταρρύθμιση ή είναι ένα σύνηθες ανακάτεμα της τράπουλας;

Δημήτρης Χάϊδας